Danimarka Denetim Otoritesinden Nihai Karar: Kopenhag Moda Haftası 'Yeşil Aklama' Yapmıyor

Yeşil aklama uzmanı Tanja Gotthardsen ve Danimarka tüketici örgütü Tænk, Şubat 2025'te Danimarka Tüketici Ombudsmanlığı'na başvurarak Kopenhag Moda Haftası (CPHFW) ve etkinliğe katılan yedi Danimarkalı moda markası hakkında şikayette bulundu: Baum und Pferdgarten, Berner Kühl, Forza Collective, Herskind, OpéraSport, Stine Goya ve Won Hundred.

Şikayetin merkezinde, CPHFW'nin 2023'ten bu yana resmi programdaki katılımcılar için zorunlu kıldığı 'sürdürülebilirlik gereklilikleri' yer alıyor. Şikayetçilere göre bu gereklilikler yeterince katı değil ve tüketicileri yanıltıcı nitelikte. Örneğin, 'çevre dostu' gibi terimlerin kanıtsız bir şekilde kullanılması ve sentetik kumaşların anlamsal olarak temelsiz bir ifade olan 'yeşil' olarak tanıtılması bu duruma örnek gösteriliyor. Danimarka tüketici yasalarına uyumu denetlemekle görevli olan ombudsmanlık, iddianın daha ileri yasal adımlar atılması için yetersiz olduğuna karar vererek dava açılmamasına hükmetti.

CPHFW, alınan karardan memnuniyet duyduğunu açıkladı. Direktör Cecilie Thorsmark, daha önce LinkedIn üzerinden yaptığı bir açıklamada, sürdürülebilirlik gerekliliklerinin birer kılavuz niteliği taşıdığını ve moda haftasındaki markaların tamamen sürdürülebilir olduğunu taahhüt etmediğini vurgulamıştı. Ancak Tanja Gotthardsen pes etmiyor. Kendi LinkedIn hesabından yaptığı paylaşımda, CPHFW organizasyonunun aklanmadığını ve bu kararın onların 'yeşil aklama' yapmadığı anlamına gelmediğini belirtiyor. Şikayetçilere göre, CPHFW ve Dansk Mode & Textil (Danimarka Moda ve Tekstil Birliği) şu anda davanın sonucu hakkında yanıltıcı bilgiler yayıyor. Gotthardsen'e göre asıl önemli olan, Tüketici Ombudsmanlığı'nın karar metninde CPHFW'ye verdiği tavsiye:

Ombudsmanlığa göre CPHFW, Danimarka Pazarlama Uygulamaları Yasası uyarınca 'yeşil aklama' konusuna daha fazla özen göstermeli; zira CPHFW'nin kendi web sitesinde katılımcı markaları "sürdürülebilir moda markaları" olarak tanımlaması bu gerekliliği doğuruyor. Ayrıca, CPHFW'nin ticari ilişkilere yönelik yanıltıcı pazarlama faaliyetlerini daha sıkı denetlemesi gerekiyor. Tüketici Ombudsmanlığı, moda haftasına katılan markaların gerçekte olduğundan daha sürdürülebilir görünmesine yol açan yanıltıcı izlenimler yaratılabileceği ihtimalini de göz ardı etmiyor.

Gotthardsen'i memnun eden gelişme ise, şikayet edilen markaların hem bu şikayet üzerine hem de Tüketici Ombudsmanlığı'nın belirttiği noktalar doğrultusunda web sitelerini ve iletişim stratejilerini gözden geçirmeye başlamış olmaları.

Dava etrafında erken aşamada kopan bu tartışma, moda endüstrisinde sürdürülebilirlik iddialarının şeffaflığı ve denetiminin ne denli önemli bir gündem maddesi olduğunu gözler önüne seriyor. Yeşil İddialar yasal düzenlemesi yürürlüğe girmese dahi, 'yeşil aklama' sektör için kritik bir odak noktası olmaya devam edecek.